Monografie wydane w roku 2020:

1. Rola lasu w pochłanianiu dwutlenku węgla z atmosferypod redakcją prof. dr hab. Janusza Olejnika i prof. dr hab. inż.Stanisława Małka.

W pracy przedstawiono wyniki wieloletnich badań dotyczących procesu wymiany i retencji węgla w drzewostanach sosnowych. 

2. Olsze - Alnus sp. w rekultywacji terenów poprzemysłowych Pietrzykowski M., Sroka K., Woś B., Pająk M., Wanic T., Świątek B., Warczyk A., Chodak M. 2020:, Wydawnictwo Uniwersytetu Rolniczego im Hugona Kołłątaja w Krakowie, ISBN 9788364758928, 111 s.

Monografia zawierająca cenne wyniki badań, jakich nikt dotychczas i w takim zakresie nie wykonał, jest pozycją wyróżniającą się. Zawiera kompleksowe opracowanie dotyczącego możliwości wykorzystania trzech gatunków olsz rodzimych w rekultywacji terenów bezglebowych reprezentujących rozległe spektrum zróżnicowania właściwości i dalece odbiegających od optimum siedliskowego dla olsz. Jest o obszerne kompendium wiedzy na temat wpływu olsz na przemiany biogeochemiczne zachodzące na terenach bezglebowych w procesie ich rekultywacji, którego brakowało w literaturze polskiej i światowej Na podkreślenie zasługuje fakt wykorzystania w monografii bardzo szerokiej i najnowszej literatury dotyczącej rekultywacji. Niniejsze opracowanie powinno być rekomendowane nie tylko szerokiemu gronu odbiorców akademickich (studentom górnictwa, inżynierii środowiska, leśnictwa czy gospodarki przestrzennej), ale także dla szerokiej praktyki rekultywacyjnej.

3. Climate Change and Soil Interactions  Prasad MNV., & Pietrzykowski, M. (Ed.) 2020., 1st Edition, ISBN: 9780128180327, Elsevier, ss. 836

Książka Climate Change and Soil Interactios wydana przez Elsevier (2020) pod redakcją naukową M N V PrasadaiI M. Pietrzykowskigo zawiera najnowszy przegląd zagadnień związanych z wpływem zmian klimatu na gleby, w tym między innymi przemiany materii organicznej, biologii gleby, glebowego środowiska życia roślin i mezofauny oraz mikroorganizmów i czynników kluczowych dla obiegu materii i pierwiastków, a także sekwestracji węgla. Książka wpisuje się w najpilniejsze potrzeby nauki i wiedzy o globalnych zmianach klimatycznych. Może służyć jako kompendium wiedzy i materiały dla

zaawansowanych badaczy, a także studentów studiów magisterskich na kierunkach przyrodniczych, w tym studentów leśnictwa, dla których znajomość gleby i innych poruszanych interakcji z nią związanych, stanowi ważny element siedliskoznawstwa, a więc podstawy produkcyjności i stabilności wielofunkcyjnych ekosystemów leśnych. Doborowe grono autorów rozdziałów i redakcja naukowa (redaktorzy znajdują się w top 2% cytowań na świecie w roku 2019 wg rankingu Uniwersytetu Stanforda i Elsevier) gwarantuje wysoka rangę naukową wydania. Książka dla studentów jest dostępna w Bibliotekach UR, UJ oraz AGH i bezpośrednio w zbiorach Katedry Ekologii i Hodowli Lasu WL UR.

4. Hodowla lasu TOM 2 – Pielegnowanie lasu -  Wydanie drugie poprawione i uzupełnione - prof. dr hab. inż. Andrzej Jaworski, 2020, PWRiL ISBN: 978-83-09-01116 - 3, str. 400.

Pielęgnowanie lasu, tak jak jego odnawianie, należy do najważniejszych zadań hodowli lasu, służących realizacji przyjętego celu hodowlanego. Pielęgnowanie lasu to całość czynności hodowlanych wykonywanych od założenia uprawy lub powstania odnowienia naturalnego (z wyjątkiem poprawek i uzupełnień) do okresu drzewostanu dojrzałego, a niekiedy nawet do starodrzewu. Obejmuje ono pielęgnowanie nie tylko samego drzewostanu, ale również pozostałych elementów biocenozy leśnej oraz siedliska. Prowadzi się je w celu zwiększenia produkcji leśnej pod względem ilościowym i jakościowym, a także po to, by las mógł spełniać pożądane funkcje ekonomiczne, ekologiczne i społeczne. Zasady współczesnej hodowli lasu wymagają indywidualnego podejścia do drzew, dlatego w podręczniku najpierw omówiono przebieg ich wzrostu i przyrostu. 

Największą część prezentowanego tomu poświęcono pielęgnowaniu drzewostanu. Odpowiednio do okresów i faz rozwojowych drzewostanu omówionych w tomie I, przedstawiono pielęgnowanie odnowień i młodnika. Obszernie scharakteryzowano pielęgnowanie drzewostanów dojrzewających (trzebieże). Omówiono m.in. klasyfikacje drzew, cechy charakteryzujące trzebieże, rodzaje i metody trzebieży, formy zabiegów mających na celu ukształtowanie drzewostanów zróżnicowanych pod względem wieku i budowy oraz ekologiczne oddziaływanie trzebieży, a ponadto wpływ trzebieży na cechy drzewostanu (ilościowe i jakościowe), ich efekt ekonomiczny, jak również oddziaływanie na strukturę genetyczną drzewostanu. Znaczną część podręcznika zajmują podkrzesywanie drzew, kształtowanie i pielęgnowanie brzegu lasu oraz cięcia pielęgnacyjne w drzewostanach zagrożonych i misjami przemysłowymi. Jeden z rozdziałów poświęcono pielęgnowaniu biocenozy i siedliska, przedstawiając m.in. zasady wprowadzania podszytu i dolnego piętra. Tom II podręcznika uzupełniają trzy aneksy oraz trzy załączniki omawiające zagadnienia: cechy drzew i drzewostanów decydujące o stabilności lasów gospodarczych, planowanie hodowlane i koncepcje gospodarki leśnej wzorowane na prawach natury. W podręczniku zamieszczono również fotografie obrazujące odnowienie w lasach naturalnych i zagospodarowanych oraz różne fazy rozwojowe drzewostanów, jak też wykonywane w nich zabiegi pielęgnacyjne. Opracowanie służy zarówno studentom i doktorantom wydziałów leśnych i innych kierunków przyrodniczych oraz pracownikom zajmującym się gospodarką leśną, ochroną i kształtowaniem środowiska.

Monografie wydane w roku 2019: 

1. Atlas Siedlisk Leśnych Polski – pod redakcją Stanisława Brożka, współautorzy: Stanisław Brożek Jarosław Lasota, Piotr Gruba, Tomasz Wanic, Maciej Zwydak, Ewa Błońska, Piotr Pacanowski.

W pracy liczącej 600 stron, zaprezentowano 463 powierzchnie typologiczne ze szczegółowymi diagnozami opartymi na właściwościach gleb, bonitacji drzewostanu i roślinności runa leśnego. Każda powierzchnia jest opatrzona dwoma fotografiami oraz szczegółowym opisem gleb oraz siedlisk.

Link do pobrania atlasu :  AtlasSiedliskLesnychPolski.pdf

2. Hodowla lasu TOM 3 – Charakterystyka hodowlana drzew i krzewów leśnych – Wydanie drugie poprawione i uzupełnione - prof. dr hab. inż. Andrzej Jaworski, 2019, PWRiL ISBN: 978-83-09-01110-2, str. 696.

Trzecia część podręcznika dotyczącego hodowli lasu obejmuje charakterystykę hodowlaną drzew i krzewów leśnych. Jego treść została natomiast wzbogacona dodatkowymi rozdziałami, a niektórym z rozdziałów już istniejących nadano nowy kształt. Zamieszczono także opracowany wspólnie z dr. hab. Jerzym Lesińskim nowy załącznik 1, pt. „Hodowla lasu wobec zmian klimatu”, który dotyczy większości głównych gatunków drzew lasotwórczych. Charakterystykę hodowlaną poszczególnych gatunków podsumowano, wprowadzając rozdziały „Znaczenie gospodarcze”. Przeredagowano i uzupełniono rozdziały dotyczące kształtowania się zasięgu drzew leśnych w holocenie, odnawiania i pielęgnacji głównych gatunków drzew leśnych, opisu lasów o charakterze pierwotnym – bukowych i wielogatunkowych z udziałem jodły. Ponadto dodano rozdział charakteryzujący naturalne bory limbowo-modrzewiowe. Podręcznik służy zarówno studentom i doktorantom wydziałów leśnych i innych kierunków przyrodniczych oraz pracownikom zajmującym się gospodarką leśną, ochroną i kształtowaniem środowiska.

Monografie wydane w roku 2018:

Hodowla lasu TOM 1 - Sposoby zagospodarowania, odnawianie lasu, przebudowa i przemiana drzewostanów - Wydanie drugie poprawione i uzupełnione - prof. dr hab. inż. Andrzej Jaworski, 2018, PWRiL  ISBN: 978-83-09-01113-2, str. 662.

Pierwsza część podręcznika dotyczącego hodowli lasu obejmuje przedstawieniei omówienie sposobów zagospodarowania, odnawiania lasu, przebudowy i przemiany drzewostanów. Podręcznik służy zarówno studentom i doktorantom wydziałów leśnych i innych kierunków przyrodniczych oraz pracownikom zajmującym się gospodarką leśną, ochroną i kształtowaniem środowiska.

Monografie wydane w roku 2017: 

Gleboznawstwo leśne Stanisław Brożek.

Prezentowany podręcznik stanowi rodzaj podsumowania pracy badawczej i dydaktycznej autora, który wniósł istotny wkład w powstanie Klasyfikacji gleb leśnych Polski.

Podręcznik eksponuje specyfikę gleb leśnych, szczególnie w zakresie obiegu materii organicznej i składników pokarmowych, który jest inny niż w glebach użytków rolnych, zarówno w aspekcie biogeochemicznym, jak i czasowym. W podręczniku obszernie wyłożona została nowoczesna koncepcja i metodyka wyznaczania liczbowych indeksów troficzności gleb leśnych, a także ich praktycznego zastosowania do klasyfikacji siedlisk leśnych i do projektowania podstawowego składu gatunkowego krzewostanów, w pełni dostosowanego do warunków siedliskowych. Absolutną nowością jest omówienie indeksów troficzności nie tylko dla obszarów nizinnych i wyżynnych, lecz także górskich. Podręcznik jest syntezą aktualnej wiedzy o glebach leśnych oraz ich roli w kształtowaniu siedlisk leśnych, dzięki czemu ma szansę stać się ważnym materiałem dydaktycznym na poziomie akademickim.

2. Podstawy rekultywacji leśnej - Wojciech Krzaklewski

Główne hasło tej książki to rekultywacja wzorowana na prawach natury. Na nich oparto liczne prezentowane w niniejszym podręczniku rozwiązania i metody. Jest to rekultywacja, którą można określić jako „rekultywacja ekologiczna”, a jej podstawę stanowi zamierzone współdziałanie z przyrodą, z myślą o tworzeniu nowych biocenoz, ekosystemów i krajobrazów. Książka stanowi podsumowanie osiągnięć naukowych oraz dorobku praktycznego autora.

3. Aktualne wyzwania w rekultywacji leśnej. Current challenges in reclamation to forest  Międzynarodowa Konferencja Naukowa 5–6 czerwca 2017, Kraków–Bełchatów pod redakcją Marka Pająka

Międzynarodowa Konferencja „Aktualne wyzwania w rekultywacji leśnej” miała na celu wymianę doświadczeń pomiędzy naukowcami i praktykami, w tym pracownikami administracji Lasów Państwowych oraz pracownikami przedsiębiorstw górniczych i innych branż, zajmujących się problemami rekultywacji i zagospodarowania terenów zdegradowanych oraz monitoringu zmian zachodzących w nowo powstających ekosystemach.

Tematy podejmowane w czasie konferencji to między innymi: rekultywacja i rewitalizacja terenów poprzemysłowych, degradacja i ochrona gleb, remediacja środowiska glebowo-wodnego, zagospodarowanie leśne zrekultywowanych terenów poprzemysłowych, rola sukcesji w procesie rekultywacji, aspekty ekonomiczne i społeczne w rekultywacji leśnej, monitoring „nowych” ekosystemów na terenach poprzemysłowych.

 Monografie wydane w roku 2016:

1. Dolnoreglowe lasy o charakterze pierwotnym w Babiogórskim Parku Narodowym (lata 1930–2006)  Andrzej Jaworski

Publikacja niniejsza poświęcona jest Babiogórskiemu Parkowi Narodowemu. Z inicjatywy doc. dr. inż. Jerzego Fabijanowskiego, ówczesnego przewodniczącego Rady parku, podjęto badania lasów o charakterze pierwotnym. Wyniki badań prowadzonych od 1976 do 2006 r. uzupełniano studiami planu gospodarczego lasów z 1930 r. i planów urządzenia gospodarstwa rezerwatowego z lat 1961, 1971 i 1986, które przedstawiono w niniejszym opracowaniu.

Ogólny zarys historii badań przyrodniczych na Babiej Górze przedstawiono w rozdziale 3, w tym miejscu warto jednak zasygnalizować tematykę studiów dotyczących środowiska przyrodniczego Babiej Góry. Dzięki licznym autorom poznano m.in. zasięgi występowania drzew, podłoże geologiczne, warunki glebowe, świat roślin, w tym zespoły leśne.

2. LAS. Uwagi o lasach i gospodarstwie leśnym dla leśników i miłośników lasu skreślone w latach 1945/46

Niniejsza edycja opiera się na autorskim maszynopisie Adama hr. Stadnickiego, opracowanym w latach 1945/46, a uzupełnianym prawdopodobnie do lat 50. XX wieku. Liczy on 238 stron w formacie A4 i w twardej oprawie. Tekst został zilustrowany 65 fotografiami, jak można się domyślać, w większości autorstwa Adama hr. Stadnickiego, pochodzącymi z lat 1906–1950 oraz 12 odręcznymi rysunkami Autora. Maszynopis trafił do Leśnego Zakładu Doświadczalnego w Krynicy Zdroju, a po latach znalazł się w posiadaniu Wydziału Leśnego Uniwersytetu Rolniczego im. Hugona Kołłątaja w Krakowie, gdzie prof. dr hab. inż. Andrzej Jaworski rozpoczął starania o wydanie maszynopisu drukiem.

Uwagę Czytelnika z pewnością zwróci niezwykle piękny język, jakim posługiwał się Autor, opisując najważniejsze zasady gospodarowania w lesie. Urzeka w nim bogactwo słownictwa, znakomita, choć niekiedy złożona konstrukcja zdań, precyzja, jasność i klarowność wywodu.

Notatki niniejsze nie mają pretensji do dzieła naukowego ani do wyczerpania wszystkich zagadnień praktycznych w zakres gospodarstwa leśnego wchodzących – są raczej wspomnieniem i zbiorem uwag i spostrzeżeń, czynionych podczas wykonywania zawodu leśnika-właściciela, w ciągu czterdziestu lat pracy na własnym warsztacie, w latach 1905 do 1945. Uwag tych udzielałem mym współpracownikom, którzy prawie wszyscy zaczynali karierę leśników od praktyki u mnie, dochodząc stopniowo do stanowisk wyższych, względnie do kierowania własnymi lasami.” (Z „Przedmowy” Autora)

3. Wyzwania gospodarki leśnej na terenie RDLP w Krakowie na początku XXI wieku pod redakcją Leona Jagody, Andrzeja Jaworskiego, Stanisława Małka

 Autorami prac publikowanych w niniejszej monografii są pracownicy naukowi Wydziału Leśnego Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie, przedstawiciele Biura Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej w Warszawie oraz Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Krakowie. Prace te obejmują praktycznie wszystkie dziedziny wiedzy leśnej i odnoszą się do wyzwań stojących przed współczesną gospodarką leśną oraz do dokonań praktyki w lasach górskich RDLP w Krakowie, wskazując konkretne rozwiązania różnych problemów. Najważniejsze zagadnienia w nich poruszane to: zarządzanie obszarami leśnymi zintegrowane z planowaniem społeczno-gospodarczym, gwarantujące zachowanie walorów lasu; bliski naturze kierunek hodowli lasu jako podstawowy sposób gospodarowania; wdrażanie rębni stopniowej gniazdowej udoskonalonej jako środka do zwiększenia produkcji drewna w zgodzie z postulatami zachowania sił wytwórczych przyrody; zachowanie i zwiększenie powierzchni lasów przerębowych ze względu na ochronne funkcje lasu; funkcje ochrony przyrody w zagospodarowanych lasach górskich; obiektywne metody diagnozy górskich siedlisk leśnych jako podstawa urządzania i hodowli lasów górskich; ochrona lasów górskich uwzględniająca ich różnorodność i potencjał biotyczny; zagrożenia dla lasów i gospodarki leśnej wynikające ze zmian wskutek zabudowy infrastrukturalnej; racjonalizacja zabiegów hodowlanych; poszukiwanie nowych rozwiązań w pozyskiwaniu i zrywce drewna oraz budowa infrastruktury komunikacyjnej w lasach górskich, a także doskonalenie metod urządzania lasów górskich.

 Monografie wydane w roku 2015:

1. Ekologiczne i hodowlane uwarunkowania przebudowy drzewostanów świerkowych w Beskidzie Śląskim i Beskidzie Żywieckim - Monografia pod redakcją Stanisława Małka

Monografia zawiera wyniki badań prowadzonych przez pracowników Wydziału Leśnego Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie oraz Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Katowicach dotyczących rozpadu i zamierania drzewostanów świerkowych, a także prób rewitalizacji zdegradowanych siedlisk świerczyn górskich Beskidu Śląskiego i Beskidu Żywieckiego. Obejmuje też zalecenia i wytyczne dla praktyki leśnej pomocne w opóźnianiu tego zjawiska. Ich wdrożenie pozwoli zyskać czas na przebudowę drzewostanów, znaleźć sposoby sanacji tych siedlisk i osiągnąć w przyszłości równowagę w ekosystemach leśnych. Publikacja składa się z sześciu części, w których omówiono: historię lasów, warunki środowiskowe, zagrożenie i zamieranie świerczyn, rewitalizację środowiska, uwarunkowania hodowlane i przebudowę świerczyn oraz praktyczne aspekty gospodarowania lasami Beskidu Śląskiego i Beskidu Żywieckiego.